Το Συρράκο

Συρράκο Ιωαννίνων

• Χώρα: Ελλάδα
• Περιφέρεια: Ηπείρου
• Υψόμετρο: 1150 m
• Πληθυσμός: 270 εγγεγραμμένοι κάτοικοι

Το Συρράκο είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων, που ανήκει διοικητικά στον δήμο Βορείων Τζουμέρκων. Είναι χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Το Συρράκο στέκεται πάνω από την χαράδρα του ποταμού Χρούσια, παραπόταμου του Καλαρρύτικου και απέναντι του αντικρίζει τα Τζουμέρκα. Οι κοντινότερες πόλεις στο Συρράκο είναι τα Ιωάννινα και η Άρτα που απέχουν 40 λεπτά με μία ώρα ορεινής διαδρομής.

Ο οικισμός

Το Συρράκο είναι ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός. Διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τα πετρόχτιστα σπίτια, με στέγες από σχιστόλιθο. Μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες είναι τα μόνα χωριά που διατηρούν αυτή την αρχιτεκτονική στα νότια του νομού Ιωαννίνων, κάτι που είναι πιο συνηθισμένο στα βόρεια του νομού στην περιοχή των Ζαγοροχωρίων. Πολλά οικήματα είναι μεγάλα και πλούσια, κάτι που μαρτυρά την οικονομική άνθηση του Συρράκου στο παρελθόν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το παλιό πέτρινο, τριώροφο σχολείο, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού.

Στο Συρράκο δεν επιτρέπονται μηχανοκίνητα οχήματα με αποτέλεσμα να διατηρείται άθικτο το παραδοσιακό του χρώμα. Η παρουσία οχημάτων επιτρέπεται μέχρι την είσοδο του χωριού, οπού ένα πέτρινο γεφύρι συνδέει το χωριό με τον σύγχρονο δρόμο.

Ιστορία

Το Συρράκο χτίστηκε περίπου τον 15ο αιώνα από Βλαχόφωνους, κατά κύριο λόγο, πληθυσμούς. Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αποτέλεσε πρωτεύουσα της αυτοδιοίκητης ορεινής κοινότητας του Μαλακασίου, η οποία περιλάμβανε ορεινά χωριά στα όρια των σημερινών νομών Ιωαννίνων και Τρικάλων. Την περίοδο αυτή γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη χάρη στην κτηνοτροφία και το εμπόριο.

Το Συρράκο συμμετείχε στην την επανάσταση του 1821 με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη και μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες ήταν τα μοναδικά χωριά της Ηπείρου που συμμετείχαν στην επανάσταση κατά τον πρώτο χρόνο της. Η επανάσταση στην περιοχή καταπνίγηκε γρήγορα από δυνάμεις του Χουρσίτ Πασά και το χωριό κάηκε ολοσχερώς. Ξαναχτίστηκε στο διάστημα 1825-1828 και τα επόμενα χρόνια απέκτησε πάλι οικονομική δύναμη.

Το Συρράκο απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 23 Νοεμβρίου του 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Στη συνέχεια αποτέλεσε έδρα κοινότητας, η οποία διατηρήθηκε μέχρι το 2010 οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης.

Σημαντικές προσωπικότητες

Από το Συρράκο κατάγονταν:

• Ο αγωνιστής του 1821 και πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης.
• η οικογένεια Ζαλοκώστα (ποιητής Γεώργιος Ζαλοκώστας).
• Ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης.
• γιατρός και πανεπιστημιακός Κωνσταντίνος Βουσάκης.
• Αριστείδης Βουσάκης, καθηγητής φαρμακευτικής Πανεπ[ιστημίου Αθηνών.
• Μπίτσιος Δημήτριος, διπλωμάτης και υπουργός εξωτερικών.
• Κοντάκης Λεωνίδας , μηχανικός.
• Παχώμης Γεώργιος, φυσικός.
• Μπρίκος Θεόδωρος, ποιητής στη Βαρλέτα της Ιταλίας.
• Τσιόκος Διονύσιος, Εθνικός ζωγράφος της ελεύθερης Ελλάδας και καθηγητής ζωγραφικής στη σχολή καλών τεχνών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Ίκκος Διονύσιος, καθηγητής ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Τσιόκος Λεωνίδας, χημικός, βουλευτής Πρέβεζας 1926-1928 και 1932-1936.
• Τρικαληνός Ιωάννης, Ακαδημαϊκός καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Βάφας Χρήστος μεγάλος διδάσκαλος του γένους.
• Ζαλοκώστας Ευγένιος, διπλωμάτης και λόγιος.
• το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, Γιώργος Γούσιας