Σπύρος Μπαλτατζής

Γεννήθηκε στο Συρράκο τον Απρίλιο του 1848. ο πατέρας του ήταν αγωγιάτης και είχε εννέα παιδιά. Εφτά αγόρια και δύο κορίτσια.

Ασχολήθηκε με το εμπόριο. Έζησε πολλά χρόνια στην  Οδησσό της Ρωσίας, όπου αναδείχθηκε σε μεγαλέμπορο και απέκτησε κολοσσιαία περιουσία. Απ’ τον γάμο του δεν απέκτησε παιδιά.

Ήταν μεγάλος πατριδολάτρης. Είχε πάντοτε στο μυαλό και την καρδιά του«την φιλτάτην γενέτειράν του το Συρράκον».

Στο βιβλίο των Εφοροεπιτρόπων των σχολείων Συρράκου –που αρχίζει το 1883– υπάρχουν εγγραφές σοβαρών χρηματικών ποσών που διέθετε για την εκπαίδευση. Πιθανόν να διέθετε χρήματα και πρίν το 1883.

Το 1896 στέλνει από την Ρωσία στην γεννέτειρά του το Συρράκο, χρυσοΰφαντο πανάκριβο και υψηλής τέχνης (αγιογραφίες – σχεδιασμός κ.τ.λ.) επιτάφιο καθώς και χρυσοΰφαντα άμφια για τους ιερείς. Το 1899, με χρήματά του, δημιουργείται το αριστούργημα ξυλογλυπτικής και σύνθεσης τέμπλου του Αγίου Νικολάου στο κέντρο του χωριού.

Είχε επιστρέψει στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Στις 17 Οκτωβρίου 1907 συντάσσει την διαθήκη του. Ορίζει κληρονόμο του και εκτελεστή της διαθήκης το Εθνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και κληροδόχο την Κοινότητα  Συρράκου,στην οποία κληροδοτεί την οικία του στην Πρέβεζα με τον όρο από τα εισοδήματά της να προικίζονται κάθε χρόνο τρία φτωχά κορίτσια απ’ το Συρράκο.

Το Πανεπιστήμιο αναλαμβάνει την υποχρέωση να δέχεται υπότροφο φοιτητή από το Συρράκο και μετά την αποφοίτησή του δεύτερον και αυτό να συνεχίζεται επ’ άπειρο.

Πέντε μήνες μετά την σύνταξη της διαθήκης, στις 16 Μαρτίου, πεθαίνει στην Αθήνα.

Η σύγκλητος του Πανεπιστημίου ταριχεύει την σωρό του και υλοποιεί την επιθυμία του να ταφεί στο Συρράκο. Αντιπροσωπεία της την μεταφέρει ατμοπλοϊκά στην Πρέβεζα. Εκεί Δεσπότης, ιερείς, προύχοντες και Συρρακιώτες της πόλης αποτίουν στην σορό τιμές, με λαμπρή υποδοχή, με πομπές και τρισάγιο.

Η σορός φτάνει στα Γιάννενα στις 25 Μαρτίου. Η υποδοχή είναι παλλαϊκή. Δεσπότες, ιερείς, δημογέροντες, σωματεία, οι Συρρακιώτες των Ιωαννίνων, μαθητές σχολείων όλων των βαθμίδων (Δημοτικών – Ζωσιμαίας – Ορφανοτροφείο Γ. Σταύρου κ.α.) καταθέτουν πλήθος στεφανιών στη σορό που καταλήγει στον Άγιο Ιωάννη Μπονήλα (Ανατολή) για λαϊκό προσκήνημα.

Ο Σπυρίδων Μπαλτατζής κληροδότησε με χειρόγραφη διαθήκη του (ημερομηνία 17.10.1907) το σύνολο της προσωπικής του περιουσίας στο Πανεπιστήμιο, ύψους περίπου 700.000 δραχμών (υπέρογκο ποσό για την εποχή) βάσει ισολογισμού, που συνέταξε ο ίδιος και περιέχεται επίσης στη διαθήκη. Το αρχείο Μπαλτατζή περιήλθε στην κατοχή του Πανεπιστημίου ως μέρος της ομώνυμης κληρονομιάς. 

Στις 27 Μαρτίου του έτους 1908, η σορός φτάνει στο Συρράκο όπου και κηδεύεται σύμφωνα με την επιθυμία του στο πίσω μέρος του ναού του Αγίου Γεωργίου..

Σε ισολογισμό του 2010 του Καποδιστριακού Ιδρύματος που διαχειρίζεται το μεγάλο μέρος της περιουσίας του Σπυρίδωνα Μπαλτατζή, ανακοινώθηκε ότι το ποσό που διαχειρίζεται ανέρχεται …
στο 1.600.000 ευρώ περίπου. 

Στο συνέδριο που διεξήχθη το καλοκαίρι του 2012 στο Συρράκο και αφορούσε τις Ευεργεσίες στα Τζουμέρκα, εκπρόσωπος του Ιδρύματος (κος Π. Κοντός), ανέφερε ότι το ποσό ανέρχεται στις 1.300.000 ευρώ περίπου. Ποσό τεράστιο για την εποχή μας.

Το αρχείο του Σπυρίδωνα Μπαλτατζή που ψηφιοποιήθηκε απ’ το Πανεπιστήμιο Αθηνών, περιλαμβάνει ένα σύνολο 700 περίπου εγγράφων.

Πηγή: sirrakiotis Blogspot